Świadczenie usług po zakończeniu etatu – na co powinien uważać lekarz korzystający z ryczałtu?

Coraz więcej lekarzy po uzyskaniu tytułu specjalisty często decyduje się na zmianę modelu współpracy z własnym szpitalem: kończą umowę o pracę i rozpoczynają świadczenie usług zdrowotnych na podstawie kontraktu. W takiej sytuacji wielu z nich wybiera ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – uproszczoną i korzystną formę opodatkowania, w której dla usług w zakresie opieki zdrowotnej stosuje się stawkę 14%.

To rozwiązanie może być bardzo korzystne, jednak nie zawsze jest dostępne w sytuacji, gdy lekarz świadczy usługi na rzecz byłego pracodawcy. Kluczowe znaczenie ma wówczas tożsamość wykonywanych czynności – czyli to, czy lekarz na kontrakcie wykonuje dokładnie te same zadania, które wykonywał wcześniej jako pracownik.

Na czym polega rozliczenie ryczałtowe u lekarzy?

Rozliczenie ryczałtowe to uproszczona forma opodatkowania działalności gospodarczej, w której lekarz nie płaci podatku od faktycznie uzyskanego dochodu, lecz od przychodu, według z góry ustalonej stawki procentowej. W przypadku lekarzy, stawka ryczałtu w 2025 roku wynosi zazwyczaj 14% (dla działalności leczniczej). Co ważne, nie ma możliwości odliczenia kosztów uzyskania przychodu – nawet jeśli lekarz ponosi je regularnie (np. wynajem gabinetu, zakup sprzętu).

Aby rozliczać się w formie ryczałtu, lekarz musi prowadzić jednoosobową działalność gospodarczą i spełniać określone warunki formalne – np. nie przekroczyć progu przychodu w wysokości 2 milionów euro rocznie (dla prawa do korzystania z ryczałtu w kolejnym roku).

W kancelarii adwokackiej SOLCZAK udzielamy pomocy i doradztwa podatkowego dla lekarzy rozliczających się ryczałtem.

Ryczałt a umowa o pracę – najważniejsze różnice

Cecha Ryczałt Umowa o pracę
Forma zatrudnienia Własna działalność gospodarcza Etat
Opodatkowanie Stawka ryczałtu od przychodu (np. 14%) Skala podatkowa
• do 120 000: 12% minus 3 600 zł
• ponad 120 000: 10 800 zł + 32% nadwyżki ponad 120 000 zł
Koszty uzyskania przychodu Nie są uwzględniane Ustawowe koszty uzyskania przychodu
Ubezpieczenia ZUS Składki ZUS opłacane samodzielnie Składki ZUS opłacane przez pracodawcę
Składka zdrowotna • do 60 tys. zł - 461,66 zł/mies.
• 60 - 300 tys. zł -769,43 zł/mies.
• powyżej 300 tys. zł - 1.384,97 zł/mies.
9%
Elastyczność Duża – możliwość pracy w wielu miejscach Ograniczona – jeden pracodawca, określone godziny
Uprawnienia pracownicze Brak (urlopy, chorobowe, odprawy) Pełne (ZUS, urlop, ochrona)

Na co zwracają uwagę ograny podatkowe przy rozliczeniu ryczałtowym lekarzy?

Organy podatkowe nie badają wyłącznie rodzaju zawartej umowy (etat vs. kontrakt). Największe znaczenie ma to, czy rzeczywiście zmienił się zakres obowiązków oraz charakter wykonywanych świadczeń.

Jeśli lekarz na działalności gospodarczej świadczy na rzecz szpitala dokładnie te same usługi, co wcześniej jako pracownik – może zostać uznane, że nie spełnia warunków do stosowania ryczałtu.

Przykładowo, jeżeli:

  • wcześniej wykonywał zabiegi operacyjne, prowadził pacjentów w ramach opieki szpitalnej i udzielał konsultacji,
  • a obecnie – mimo zmiany formy prawnej – zakres czynności pozostaje identyczny,
    wówczas ryzyko zakwestionowania ryczałtu jest realne.

Co może potwierdzać prawo do ryczałtu?

Aby ryczałt w stawce 14% był bezpiecznie stosowany, istotne jest wykazanie, że lekarz realizuje inny – choćby częściowo – zakres świadczeń lub wykonuje je w inny sposób niż jako pracownik. Pozytywnymi przesłankami są m.in.:

  • ponoszenie samodzielnej odpowiedzialności prowadzenie dokumentacji medycznej,
  • samodzielne podejmowanie decyzji dotyczących diagnostyki, leczenia i stosowanych leków – bez nadzoru innych lekarzy,
  • wykonywanie świadczeń, które nie były realizowane wcześniej w ramach etatu (np. dodatkowe konsultacje, procedury medycznej, samodzielne dyżury),
  • sprawowanie nadzoru – np. wspiera młodszy personel, szkoli innych lekarzy, uczestniczy w ustalaniu schematów postępowania.

Korzyści z rozliczenia ryczałtowego dla lekarzy

  • Niższe obciążenia podatkowe – stawka 14% często okazuje się korzystniejsza niż podatek liniowy czy też skala podatkowa.
  • Prostota rozliczeń – brak konieczności prowadzenia pełnej księgowości, wystarczy ewidencja przychodów.
  • Elastyczność zawodowa – możliwość świadczenia usług w kilku placówkach, w różnych formach (np. teleporady).
  • Większa niezależność – lekarz może sam decydować o formie pracy, godzinach i zakresie usług.
  • Preferencje ZUS dla nowych firm – w pierwszych latach działalności możliwe jest obniżenie składek społecznych (np. „ulga na start”, preferencyjny ZUS, Mały ZUS Plus).

Wskazówki dla lekarza korzystającego z ryczałtu

Lekarze decydujący się na kontynuację współpracy ze szpitalem w formule kontraktu powinni być świadomi, że sama zmiana formy zatrudnienia nie gwarantuje prawa do ryczałtu.

Najważniejsze jest to, czy rzeczywiście zmienił się zakres obowiązków i sposób działania – czy lekarz działa jako samodzielny podmiot, ponosząc odpowiedzialność za swoje decyzje i czynności medyczne.

W razie wątpliwości warto:

  • przeanalizować treść nowej umowy w porównaniu do wcześniejszego zatrudnienia,
  • zadbać o wyraźne różnice w zakresie i charakterze wykonywanych usług,
  • rozważyć złożenie wniosku o indywidualną interpretację, która potwierdzi prawo do ryczałtu.

Ryczałt 14% to korzystna forma opodatkowania, ale wymaga rozwagi – szczególnie przy współpracy z byłym pracodawcą.

Jeśli potrzebujesz pomocy w analizie umowy lub przygotowaniu interpretacji – zapraszamy do kontaktu.